12 راه براي كنترل احساسات در محل كار

  • مهدی شریعتمداری

عضو هیات علمی سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی و دانشجوی دکترای مدیریت

12 راه براي كنترل احساسات در محل كار

همه ی ما با افرادي روبه رو شده ایم که کنترل احساساتشان را سر کار از دست می دهند، درها را می کوبند، سر همکاران یا مشتریان فریاد می زنند و چیزهایی میگویند که خیلی زود پشیمان می شوند. اشخاصي را دیده ایم که در جلسات کاری نمیتوانند جلوی عصبانیت خود را بگیرند چون با عقاید و نظراتشات مخالفت شده است یا اینکه فرد دیگری را به جای آنها نشانده اند.

از وقتی بچه بودیم به ما می گفتند "مثل یک مرد رفتار کن" و جلوی فوران احساساتت را بگیر،  حال می بینیم که بسیاری از همکارانمان سر کار به خاطر عدم توانایی در فرو نشاندن خشم و عصبانیت و احساساتشان دست به از بین بردن خود و اعتبارشان می زنند.

 در اینجا می خواهیم به نکاتی اشاره کنیم که با کمک آنها می توانید جلوی احساسات منفی و عصبانیت هایتان را سر کار بگیرید و همچنان موفق سر کار خود باقی بمانید.   

1_ کمی قدم بزنید تا عصبانیتتان فروکش کند

در طی یک جلسه کاری، وقتی کسی از سبک مدیریت یا بخش تحت اداره ی شما ایراد می گیرد، عصبانی نشوید. وقتی می بینید که در صدد خشمگین شدن هستید، خود را از آن محل دور کنید. بهانه ای بیاورید و از جلسه بیرون روید تا بتوانید عصبانیتتان را فروکش دهید. اگر برای فروکش کردن خشمتان به خود فرصت دهید می توانید کنترل احساساتتان را دوباره به دست آورید.   

2_ قبل از نشان دادن هرگونه واکنش، توضیح بخواهید

با پرسیدن سوال های مختلف  وقت را بگذرانید. می توانید از صحبت های دیگران استفاده کرده و سوالاتی از آنها بپرسید. با این کار به آن فرد زمان می دهید که اشتباه خود را تصحیح کند.   

3-  از قانون 10 ثانیه ای استفاده کنید

هیچ عکس العملی نشان ندهید. اگر می بینید که در یک جلسه ی کاری یا پشت تلفن می خواهید کنترل خشمتان را از دست بدهید، با خود تا 10 بشمارید تا از عصبانی شدنتان جلوگیری شود. قبل از نشان دادن هرگونه واکنش، واقعیات را بررسی کنید.

4-  با کسی که می تواند آرامتان کند حرف بزنید

همیشه کسی را برای درد  دل کردن و تکیه کردن داشته باشید، چه داخل و چه خارج از محل کار. در این مواقع سعی کنید که با او بیرون رفته و کمی صحبت کنید. درست نیست که همه ی احساساتتان را در خود نگاه داشته و بیرون نریزید. با این کار سلامتی خودتان به خطر خواهد افتاد. با دوستی صمیمی در مورد این مشکلات صحبت کنید تا او آرامتان کرده و کنترل خود را دوباره بازیابید.   

5-  برای از بین بردن عصبانیتتان ورزش کنید

اجازه ندهید که تصویر کاریتان با عصبانی شدن و از دست رفتن کنترلتان مخدوش شود. در این مواقع ورزش کمک بسیار خوبی است. به باشگاه بروید و کمی ورزش کنید. مطمئناً همه چیز را فراموش خواهید کرد.   

6-  ببینید چه چیز باعث عصبانیتتان می شود

آگاه باشید که در چه موقعیت هایی کنترل خود را از دست داده و عصبانی می شوید. وقتی فهمیدید که چه چیز منجر به عصبانیتتان می شود در صدد جلوگیری از ایجاد چنین موقعیت هایی برآیید. با اینکه یاد بگیرید که چطور با این موقعیت ها کنار بیایید تا موقعیت کاریتان خدشه دار نشود.   

7-  همکارانتان را بشناسید

ببینید رفتار هر کدام از همکارانتان چه علائمی دارد. ممکن است خیلی از حرفهای آنها که برای شما مثل انتقاد می ماند، در واقع حکم شوخی داشته باشد. با شناختن شخصیت و رفتارهای همکارانتان، بهتر می توانید با انتقادات آنها کنار آمده و خشم خود را کنترل کنید.   

8-  واکنش افراد دیگر را پیش بینی کنید

زمانی که می خواهید کار جدیدی را در اداره انجام دهید، واکنش و عکس العمل همکارانتان را پیش بینی کنید. با این کار می توانید بهتر با انتقادات و ایرادهای آنها پس از انجام کار کنار بیایید.

9-  خود را برای حفظ آرامش آماده کنید

زمانی که می خواهید سخنرانی انجام دهید، خود را برای هر نوع سؤال و انتقادی آماده کنید. با این کار می توانید حین ایراد انتقادات سایرین آرامش خود را حفظ کرده و به درستی پاسخ منتقدین را بدهید.

10-  قبل از نوشتن هر پاسخ نامحترمانه کمی صبر کنید

هیچگاه به دیگران بی احترامی نکنید، حتی اگر حق با شما باشد. آسان است که اجازه بدهیم ابرهای تیره جلوی قضاوتمان را بگیرد. قبل از ارسال هر پاسخ نامحترمانه در جواب به انتقادات سایرین یک روز صبر کنید. روز بعد دوباره آن را خوانده و تجدید نظر کنید.   

11-  در پایان هر روز خشمتان را دور بیندازید

یاد بگیرید که با ترک اداره، عصبانیت های خود را نیز دور بریزید. بعد از کار به فعالیتها و کارهایی بپردازید که به آن علاقه داشته و لذت می برید. با دوستانتان بیرون بروید، یا تلویزیون تماشا کنید، با این کار استرستان را از بین خواهید برد.  

12-  برای طغیان های عصبی خود عذرخواهی کنید

با وجود اینکه قصد بدی نداشته اید، درست نیست که جلسات اداری را با عصبانیت ترک کنید. اگر در حین جلسه عصبانیتتان باعث شده که به کسی بی احترامی کنید، از او معذرت بخواهید. لزومی ندارد که برای عصبانیت خود توضیحی بیاورید، فقط گفتن "من رفتار بدی داشته ام و عذر می خواهم" کافی است تا همه ی سوء رفتارها را از بین ببرد.   

با شناسایی علائم عصبانیتتان، می توانید آسان تر بر آنها چیره شوید، حتی بدون اینکه کسی بفهمد. احساسات منفی خود را با اعتماد به نفس جایگزین کنید و تعادل احساساتتان را حفظ کنید. در این مسائل عجله نکنید. سالها طول می کشد تا آبرو و اعتبار جمع شود اما برای از بین رفتن آن فقط ثانیه ای کافی است. 

استرس و راهکارهای مقابله با آن در محیط کار (قسمت چهارم و پایانی)

 

استرس و راهکارهای مقابله با آن در محیط کار (قسمت چهارم و پایانی)

·         مهدی شریعتمداری

عضو هیات علمی سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی و دانشجوی دکترای مدیریت

تبعيض

اگر سازماني بين كاركنان تبعيض قايل شود و دليل محكم و قانع كننده اي براي آن نداشته باشد حتما در بين كاركنان اختلافاتي به وجود خواهد آمد كه استرس زائيده آن است.

فناوري

كاركنان از اينكه توسط ابزارهاي كنترلي زير نظر گرفته شوند و اينكه برده فناوري شده اند و همين فناوري عاملي شده كه كارشان را از دست بدهند، احساس عدم اطمينان در كار مي كنند.

اذيت و آزارهاي شغلي

 عدم رسيدگي به شكايات و پرداخت غرامت به كاركنان، كارهاي تكراري، رقابت غير معمول بين پرسنل و ناديده گرفتن خواسته ها باعث كاهش روحيه پرسنل، افزايش حملات رواني و خشونتهاي شغلي مي گردد.

حقوق كم

 عدم پرداخت حقوق و امكانات مناسب و اختلاف بين نتايج كار و ارزيابي عملكرد انجام گرفته، خصوصاً هنگامي كه اين اختلاف ناشي از تعصبات نژادي و مسائل جنسيتي باشد باعث نااميدي در بخش پرسنل شده و ایجاد استرس می نماید.

 در مجموع می توان بیان داشت که وجود اين استرسورها در محيط كار منجر به كاهش چشمگير توانايي انجام كار، كاهش انگيزه و كاسته شدن از علاقه و يا شوق به كار، غيبت از كار، كندتر از معمول كاركردن، فرسودگي كاري، كاهش بهره وري اقتصادي سيستم، بهانه آوردن براي ناتمامي كار، ناتواني در تمركز حواس به كار، خودداري از ايجاد روابط متقابل با همكاران، افزايش حوادث و آسيب هاي ناشي از كار و از دست دادن شغل و صدها مشکل دیگر مي شود که مدیران باید به این مهم توجه ویژه ای نمایند.

راههاي كاهش استرس در محيط كار

مدیران با داشتن اختیار از جمله افرادی هستند می توانند موجبات کاهش و یا از بین بردن استرس را فراهم نمایند. اولين گام در ايجاد يك محيط سالم ارائه سبكي از مديريت است كه برپايه اصول انساني استوار باشد. درك نيازهاي پرسنل و آشنايي و به كارگيري «مديريت استرس» باعث رضايت بيشتر و افزايش سلامت پرسنل مي شود. همچنين سازمانهایی كه فرهنگ حمايت مثبت همراه با احترام و قدرداني از كاركنان در آنجا جريان دارد كارمندانشان كمتر آسيب ديده و خشونت در آنجا كاهش مي يابد. همچنین موارد زیر جهت کاهش استرس پیشنهاد می گردد:

·        به كاركنان و احساسات و آرزوهاي آنها احترام بگذاريد؛

·        محيط فيزيكي مناسب فراهم آوريد؛

·        كار و مسئوليتهاي افراد را با قابليت آنها هماهنگ كنيد؛

·        انگيزه، امنيت و فرصت لازم را براي كاركنان جهت استفاده از مهارت آنها فراهم آوريد؛

·        نقشها و مسئوليتهاي افراد را مشخص و آنها را تشويق به مشاركت در تصميم گيريها سازيد؛

·        يك راه ارتباطي براي تقابل اجتماعي بين كاركنان و مديران ايجاد كنيد؛

·        اطلاعات و منابع مورد نياز جهت انجام درست كارها، براي پرسنل فراهم سازيد.

امید است که با شناخت عوامل استرس زا و کنترل و مهار آن توسط پرسنل و مدیران بتوان محیطی عاری از استرس مخرب ایجاد نمود تا پرسنل نتوانند با انگیزه بهتر فعالیت خود را ادامه و سازمان را در رسیدن به اهداف خود یاری نمایند.

استرس و راهکارهای مقابله با آن در محیط کار (قسمت سوم)

استرس و راهکارهای مقابله با آن در محیط کار (قسمت سوم)

·         مهدی شریعتمداری

عضو هیات علمی سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی و دانشجوی دکترای مدیریت

روابط با همكاران

نبودن روابط خوب بين همكاران عامل اساسي و محور بي اعتمادي، عدم صميميت و رقابت ناسالم يكي دیگر از عوامل مهم موجد استرس است.

عدم امنيت شغلي

در شرايط فعلي دنيا هيچ شغلي دائمي نيست و حفظ شغل و بقا آن بستگي به ميزان فعاليت خود فرد دارد ولي عدم آگاهي از اين موضوع موجب ترس از كنار گذاشته شدن می شود که از جمله عوامل ایجاد فشارهاي رواني است. چنين حالتي موجب مي شود فرد قبل از آنكه به طور طبيعي از كار بازنشسته شود احساس فرسودگي و كسالت روحي كند. ترس از تنزل مقام يا كنار گذاشته شدن در افرادي كه مي دانند به مدارج بالا و بالاترين سطح پيشرفت در كار خود رسيده اند بسيار شديدتر است. اين افراد به پركاري مي پردازند تا همچنان خود را در اوج نگه دارند و درعين حال مي كوشند عدم احساس امنيت شغلي را مخفي كنند و بدين ترتيب بيش از پيش در معرض استرس قرارمي گيرند.

ساعت كار زياد

فشار به پرسنل جهت كار بيشتر و اضافه كار براي كسب بهره وري بيشتر باعث شده كه كاركنان كمتر به مسائل خانوادگي پرداخته و احساس نمایند بين كار و روابط خانوادگي مي بايست يكي را انتخاب كنند كــه اين مسئله موجب عدم رضایت و منجر به استرس شغلي مي شود.

ورود به محيط كار

هنگامي كه فردي به محيط كار تازه اي وارد مي شود بيش از هر زمان ديگر آمادگي براي استرس دارد. بويژه از آن رو كه تازه واردان درمي يابند كه آنچه در ذهن خود نسبت به چگونگي يك محيط كار مي پنداشتند با آن آنچه در واقعيت مي بينند تفاوت دارد.

جابجایی

چرخش شغل اداره ممكن است فرد را در معرض استرس قرار دهد زيرا در او احساس ناپايداري و ناتواني پديد مي آورد و از خواستهاي كاري ناشناخته مي ترساند.

كمباري نقش

 وضعيتي كه در آن از مهارتهاي شخص به طور كامل و تمام استفاده نمي شود. به طور كلي مي توان گفت كه كمباري نقش زماني ناخوشايند است كه توان كاركنان بيش از آن باشد كه براي شغل محول به آنها لازم است. 

گرانباري نقش

به اين معني كه اگر فرد نتواند از پس انجام كاري كه بخشي از شغل معين اوست برآيد دچار استرس خواهد شد. 

تعهد

اگر مدير يا سرپرستي به قول و تعهد خود در قبال زيردست عمل نكند و همچنين برعكس اگر همين كار توسط زيردست صورت گيرد موجب استرس در فرد مقابل شده و باعث دلسردي و كارشكني خواهد شد.

ادامه دارد...

استرس و راهکارهای مقابله با آن در محیط کار (قسمت دوم)

استرس و راهکارهای مقابله با آن در محیط کار (قسمت دوم)

·         مهدی شریعتمداری

عضو هیات علمی سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی و دانشجوی دکترای مدیریت

عوامل استرس

در ذیل به اختصار برخي از عوامل كه تاثير زيادي در ايجاد استرس در محیط  کار می نماید بیان می گردد:

 تنش دركار

عوامل تنش زا تقريباً در زندگي همه افراد وجود دارد. محيط كاري نيز بنا به شرايط خود بي بهره از چنين عواملي نيست. اگر اين عوامل خارج از كنترل كاركنان باشند به آسيبهاي جدي منجر خواهند شد. لذا ضرورت دارد مديران، اين عوامل و منابع استرس را شناخته و آنها را رفع يا كنترل كنند.

شرايط كاري

عواملي چون شرايط نامطلوب كاري، تند كار كردن، تلاش طاقت فرساي فيزيكي، ساعات بسياري را در محيط كار گذراندن و پركاري مفرط، موجب اختلال در سلامت رواني مي شود. كار خسته كننده و تكراري و محيط نامطلوب فيزيكي و رواني ازجمله: سروكار داشتن با افراد تندخو و همكاران پرخاشگر علاوه بر اختلال سلامت رواني موجب كاهش سلامت جسماني نيز مي شود اين افراد زودتر و بيشتر از افراد ديگر به بيماري مبتلا مي شوند و ديرتر بهبود مي يابند.

نوع ارتباط کاری

بعضي افراد زماني كه خيلي نزديك با ديگران كار مي كنند احساس ناراحتي مي كنند در حالي كه اگر عده اي در كنار بقيه كار نكنند احساس تنهايي مي كنند. در هر حالت نوع ارتباط کاری (مثبت يا منفي ) مي تواند باعث ايجاد استرس گردد.

ابهام نقش

اگر شخص اطلاع كافي از شغل و كاري كه به عهده گرفته نداشته باشد بدين معني كه اهداف كاري وي چنانچه بايد و شايد واضح و صريح نباشد و او نتواند با اين اهداف و انتظارات خود، همكاران و مسئوليتهاي محوله ارتباط درستي برقرار سازد، اين حالت موجب بروز افسردگي، كاهش اعتماد به نفس، عدم احساس رضايت از وضع زندگي، عدم رضايت شغلي و كاهش انگيزه شغلي مي شود.

ناسازگاري نقش

ناسازگاري نقش زماني رخ مي دهد كه فرد مجبور مي شود تن به مجموعه اي از الزامهاي شغلي با پذيرش مجموعه ديگري از الزامهاي شغلي مغاير و يا به كل ناممكن بدهد. مانند پزشكي كه از او خواسته مي شود دست به روش درماني بزند كه از نظر او مغاير با اخلاق پزشكي است يا از حسابدار خواسته شود حسابهاي خلاف واقع درست كند يا به اصطلاح حساب سازي كند تا منجرب به کاهش مالیات گردد. 

مسئوليت

هر چه ميزان مسئوليت فرد در مقابل ديگران بيشتر شود شخص بايد دقت و زمان بيشتري را در واكنش و برخورد با سايرين صرف كند و درنتيجه استرس نيز بيشتر خواهد شد. این مساله به نحو چشمگيري به افسردگي، اضطراب و روانپريشي منجر مي شود.

روابط با مافوق

در شرايطي كه كاركنان رئيس خود را فردي با فكر و ملاحظه كار احساس مي كنند روابط دوستانه اي ايجاد مي شود كه براساس اعتماد متقابل، احترام و صميميت بوده، موجب عدم بروز استرس بر كاركنان خواهد شد. كاركناني كه احساس كنند رئيس مراعات آنها را نمي كند و نسبت به منافع آنها بي تفاوت است تحت استرس بوده و بيشتر در معرض اختلال رواني هستند.

ادامه دارد...

استرس و راهکارهای مقابله با آن در محیط کار (قسمت اول)

استرس و راهکارهای مقابله با آن در محیط کار (قسمت اول)

·         مهدی شریعتمداری

عضو هیات علمی سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی و دانشجوی دکترای مدیریت

استرس

استرس، فرســودگــي بدني يا عاطفي است كه بر اثر مسائل و مشكلات واقعي يا ذهني پديد مي آيد. به بیان دیگر استرس به مجموعه واكنشهاي عمومي انسان نسبت به عوامل ناسازگار و پيش بيني نشده داخلي و خارجي اطلاق مي گردد؛ بدين گونه كه هرگاه تعادل داخلي يا خارجي از ميان برود، استرس پديد مي آيد.

در دنياي كنوني استرس به عنوان يكي از آفات نيروي انساني شناخته شده است. اثرات مخرب استرس بر زندگي فردي و اجتماعي كاملا مشهود بوده و كاركنان يكي از آسيب پذيرترين قشرها در برابر استرس هستند، به طوري كه مي توان استرس را فرزند ناخلف انقلاب صنعتي و يك قاتل بي سروصدا ناميد.

هر چند کاربرد واژه استرس در روانپزشکی سابقه طولانی دارد ولی در سالهای اخیر استفاده از آن در روانشناسی مديريت و رفتار سازماني نيز متداول گرديده و به سبب رايج بودن آن در زندگي اجتماعي افراد، بخشي از مباحث سازماني به استرس اختصاص يافته است. ارتقاء بهداشت رواني محيط كار به عنوان يكي از مهمترين ابعاد توسعه و بهسازي منابع انساني در سازمانها در چند دهه اخير توجه محققان زيادي را در ايران و كشورهاي دیگر به خود جلب كرده است.

با تمام جنبه هاي منفي كه در فرهنگ عامه براي استرس وجود دارد، معهذا اين پديده داراي جنبه هاي مثبت نيز است. جنبه هاي منفي استرس را «استرس مخرب» مي گويند كه از شنيدن خبر ناگوار بر شخص دست مي دهد و جنبه هاي مثبت استرس، «استرس سازنده» است، كه هنگام دريافت خبرهاي شاد و خوشحال كننده عارض فرد مي شود.

علي رغم وجود استرس سازنده که بودن آن براي ايجاد تحرك و تلاش در انسان ضروري است، زماني كه بحث استرس مطرح شود بيشتر به عوارض و ضايعات آن توجه شده و استرس مخرب مد نظر قرار مي گيرد. به هر حال استرس مخرب نيروي انساني سازمان را ضايع مي كند و پايه هاي سازمان را متزلزل مي سازد. بدين ترتيب است كه استرس در سازمان همچون آفتي، نيروها را تحليل مي برد و فعاليتها را عقيم مي سازد.

تحقيقاتي كه در مركز پرنيستون آمريكا صورت گرفته نشان داد كه نسل امروز 75 درصد بيشتر نسبت به نسل قبل دچار استرس شده است كه نتايج اين مسئله در محل كار بـــــاعث افزايش ضايعات، غيبت، كاهش بهره وري، اعمال تهاجمي و... مي شود. كسالتهاي ناشي از اضطراب و استرسهاي شغلي سالانه ميلياردها دلار هزينه دربرداشته است.

ادامه دارد...